Sơ đồ trang web (sitemaps) là một file liệt kê các bài viết hoặc những tập tin trên Website, được sắp xếp theo thứ tự theo sơ đồ phân tầng, từng danh mục, hoặc sắp xếp theo thời gian đăng bài hoặc thời gian chỉnh sửa bài viết. Các công cụ tìm kiếm (search engine) như Google, Bing, Yahoo, Baidu, Yandex… sẽ đọc tệp này để thu thập dữ liệu trên trang web của bạn, mà các SEOer thường gọi là được index (được lập chỉ mục)
Bạn có thể tạo Sitemap bằng cách thủ công hoặc tạo bằng plugin, hoặc bạn cũng có thể code ở backend để hệ thống tự động tạo và gửi Sitemap cho Google thông qua Google Search Console, Sitemaps giúp trang web của bạn được các công cụ tìm kiếm tìm thấy và lập chỉ mục (index) nhanh hơn.
Mặc dù Website của bạn vẫn được index nếu bạn không cần gửi sitemap cho trên Google Search Console (GSC). Tuy nhiên khi bạn submit cho GSC thì quá trình index diễn ra nhanh hơn.
Sitemap là gì?
Sitemaps được gọi là sơ đồ trang web chứa một tệp hoặc file cung cấp thông tin về website bao gồm những bài viết, danh mục, tác giả, video, hình và các file khác trên website cùng với những thông tin như thời gian đăng bài, thời gian chỉnh sửa, số lượng hình ảnh của bài viết được ghi rõ trong sơ đồ trang web (Sitemap).
Những công cụ tìm kiếm như Google hay Bing sẽ đọc các file này để thu thập dữ liệu những bài viết mới đăng hoặc bài viết vừa được chỉnh sửa.
Ngoài ra Sitemaps còn giúp cho Google nhận ra bài viết mà bạn cho là quan trọng nhất trên website của bạn, nhất là những bài viết bạn đang làm SEO. Dựa vào Sitemaps mà Google có thể biết được thời gian chỉnh sửa gần nhất (Last Modified) của bài viết. Và có một dạng sitemap phổ biến mà bạn sẽ thường bắt gặp:
- Sitemap về video hiển thị thời lượng chính xác của video, xếp hạng và nội dung của video.
- Sitemap hình ảnh chứa thông tin về vị trí, nội dung của hình ảnh trên trang web.
- Sitemap bài viết chứa các mục tin tức với tiêu đề bài viết và ngày xuất bản.
- Khóa học SEO tại IMTA - Phương pháp SEO quy trình bài bản
- Khóa học quảng cáo Google Ads - Cơ bản đến chuyên sâu
- Khóa Học Digital Marketing - Chạy quảng cáo đa kênh kết hợp
Các Sitemap website mẫu
Một file sitemap thường là file có có định dạng .xml. Bạn cũng có thể gặp nhiều loại sitemap khác nhau, phụ thuộc vào mục đích của chủ website mà phân loại các nội dung website như thế nào.
Làm thế nào để tìm sitemaps trên WordPress?
Sơ đồ trang web (sitemap) là một cách tuyệt vời để theo dõi các trang trên trang web của bạn. Nó giúp các công cụ tìm kiếm tìm và lập chỉ mục (Index) các trang của bạn, điều này có thể tăng khả năng hiển thị và lưu lượng truy cập cho trang web của bạn. Nếu bạn đang sử dụng WordPress, có một số cách khác nhau để bạn có thể tìm sơ đồ trang web của mình.
Một số cách cơ bản và nâng cao mà bạn có thể thực hiện để tìm, xem sơ đồ trang web của bạn bằng cách sử dụng trình tạo sơ đồ trang, tìm kiếm tệp sitemap trên máy chủ của bạn hoặc xem qua mã trang web của bạn. Sau đây là 3 cách phổ biến nhất có thể giúp bạn xem Sitemap một cách đơn giản nhất:
Cách 1: Hãy thử nhập tên miền của bạn, ví dụ: https://imta.edu.vn/ với các phần cuối sau
- /sitemap
- /sitemap.xml
- /sitemap_index.xml
Cách 2: Hãy thử nhập tên miền của bạn, ví dụ: https:/imta.edu.vn/robots.txt. Sau khi bạn vào được trang hãy tìm trong tệp robots.txt để xem URL có đuôi là sitemaps.xml. Vì bình thường file này sẽ ở đây vì nó là nơi đầu tiên các công cụ tìm kiếm nhìn vào. VD: https://imta.edu.vn/robots.txt,
Cách 3: Để thực hiện tìm kiếm trang web trên Google, bạn cần nhập trang web của bạn và tìm kiếm tệp có định dạng là XML vào công cụ tìm kiếm, ví dụ: “site:imta.edu.vn filetype:xml”. Nếu bạn thấy xuất hiện nhiều kết quả từ tìm kiếm đó, bạn có thể chỉnh lại từ để kết quả ra được chính xác nhất. Hãy thử thêm inurl:sitemap để có ‘sơ đồ trang web’ trong URL “site:imta.edu.vn filetype:xml inurl:sitemap”. Tuy nhiên cách này không phải lúc nào cũng tìm được, vì Google không index file sitemap.
Cách 4: Đây là 1 cách mà bạn có thể vào Google Search Console để tìm ra sitemap của mình. Tuy nhiên nếu bạn đã làm được tới bước này thì có nghĩa gần như trên 90% website của bạn có sitemap trước đó và có người submit với Google rồi.
Những định dạng Sitemap website thường dùng
Có hai loại định dạng mà bạn sẽ thường thấy khi làm SEO là HTML Sitemaps và XML sitemaps. Hai loại định dạng này đem lại lợi ích rất lớn cho việc làm SEO
- HTML Sitemaps (dành cho người dùng Website)
Sơ đồ trang web HTML là một công cụ mà người dùng trang web có thể sử dụng để giúp họ tìm được một trang, bài viết, sản hay một dịch vụ một cách dễ dàng hơn. HTML Sitemaps có thể xem tất cả các trang trên một trang web cùng một lúc một cách dễ dàng và chúng có thể rất hữu ích cho những người dùng trên trang web đang tìm kiếm thông tin cụ thể.
Sơ đồ trang web HTML có thể được tìm thấy trong chân trang (footer) của trang web và chúng thường được sắp xếp theo chủ đề. Người dùng trang web có thể nhấp vào các liên kết trong sơ đồ trang web để được đưa đến trang tương ứng, sơ đồ trang web có thể rất hữu ích cho những người dùng trang web đang tìm kiếm thông tin cụ thể.
- XML Sitemap (định dạng sơ đồ cho Bots tìm kiếm)
Sơ đồ trang XML là một tệp chứa danh sách tất cả các URL trên trang web của bạn, đây là loại phổ biến thường dùng nhất. Nó được sử dụng bởi các chương trình tìm kiếm để thu thập dữ liệu trang web của bạn và tìm tất cả các trang có sẵn để lập chỉ mục.
Sitemaps XML đặc biệt hữu ích cho các trang web có số lượng trang lớn hoặc cho các trang web thường xuyên được cập nhật nội dung mới. Sitemap giúp các công cụ tìm kiếm thu thập dữ liệu trang web của bạn hiệu quả hơn và tìm các trang mới đã được thêm vào kể từ lần thu thập thông tin cuối cùng.
Tạo sơ đồ trang XML khá đơn giản, bạn có thể sử dụng công cụ tạo sơ đồ trang web để tạo sơ đồ trang web của mình hoặc có thể tạo tệp sơ đồ trang web theo cách thủ công bằng trình soạn thảo văn bản. Khi sitemap của bạn được tạo, bạn sẽ cần tải nó lên máy chủ của mình và gửi nó đến các công cụ tìm kiếm.
Các dạng Sitemap
Sơ đồ trang web là một tệp chứa danh sách tất cả các trang trên trang web của bạn. Có 7 loại sơ đồ trang web:
- Sitemap Index: Tập hợp các Sitemap được đính kèm, liệt kê tất cả các trang trên trang web của bạn theo cấu trúc phân cấp và được dùng để đặt trong file robots.txt
- Sitemap-category.xml: Liệt kê các cấu trúc danh mục trên web
- Sitemap-products.xml: Dành cho trang có những đường link dẫn về sản phẩm
- Sitemap-articles.xml: liệt kê tất cả các phần nội dung trên trang web của bạn, chẳng hạn như các bài đăng trên blog, trang sản phẩm, v.v.
- Sitemap-tags.xml: Thể hiện các thẻ trên Web
- Sitemap-video.xml: Được sử dụng đặc biệt để giúp Google hiểu nội dung video trên trang của bạn
- Sitemap-image.xml: Giúp Google tìm thấy tất cả các hình ảnh được lưu trữ trên trang web của bạn.
Tạo sơ đồ trang web giúp bạn hiểu rõ hơn về cấu trúc trang web của mình và cách người dùng tương tác với nội dung trong trang. Nếu bạn đang lên kế hoạch thiết kế lại trang web, sơ đồ trang web cũng có thể là một công cụ hữu ích để động não và vạch ra trang web mới.
Vì sao nên tạo Sitemap cho website
Sitemaps là một công cụ cần thiết cho bất kỳ trang web nào, Sitemaps giúp các công cụ tìm kiếm, lập chỉ mục các trang của bạn một cách chính xác và cho các con Bots của các trang tìm kiếm biết về bất kỳ thay đổi nào trên trang web của bạn. Sơ đồ trang web cũng có thể được sử dụng để cung cấp cho khách truy cập một cách dễ dàng nhằm điều hướng trang web của bạn.
Tạo sơ đồ trang web là một quá trình dễ dàng và có rất nhiều công cụ miễn phí để giúp bạn thực hiện điều đó. Nếu bạn có một trang web vừa mới tạo, bạn có thể tạo sơ đồ trang web theo cách thủ công, việc này khá dễ dàng cho những người lập trình hay quản trị web lâu năm, ngược lại nếu bạn không nắm rõ cách tạo thủ công hãy dùng cách công cụ để hỗ trợ cách tạo tốt nhất.
Sau khi tạo xong sơ đồ trang Web, bạn cần phải gửi nó cho các công cụ tìm kiếm Google hay Bing. Điều này giúp cho các công cụ biết đến sơ đồ trang web của bạn và có thể lập chỉ mục trang web của bạn một cách chính xác.
Sitemap giúp bot tìm kiếm Google index bài viết nhanh hơn
Sitemap là một tệp nơi bạn có thể liệt kê các trang, danh mục trong trang web của bạn để cho Google và các công cụ tìm kiếm khác biết về cách tổ chức nội dung trang web của bạn. Trình thu thập dữ liệu web của công cụ tìm kiếm như Google Bot sẽ đọc tệp này để thu thập dữ liệu trang web của bạn một cách thông minh. Sitemap còn giúp Google index các URL trên trang web của bạn mà bot Google có thể không tìm thấy trong khi thu thập dữ liệu web.
Sitemap giúp cho Index nhanh bài viết
Sitemap về cơ bản là một danh sách liệt kê tất cả các trang con, bài viết, nội dung… trên trang web của bạn, giúp các công cụ tìm kiếm tìm và thu thập thông tin về những trang này. Vậy nên Sitemaps là một phần quan trọng không thể thiếu của chiến lược SEO, giúp công cụ tìm kiếm và lập chỉ mục những nội dung trên trang web của bạn một cách nhanh chóng và dễ dàng.
Sitemap là một trong những kỹ thuật Technical SEO mà IMTA dạy trong phần cơ bản và trong khóa học SEO IMTA cũng hướng dẫn bạn cách tạo sitemap, submit để tăng khả năng index cho website của mình.
Sitemap giúp chủ website kiểm soát bài viết nhanh nhất
Sitemaps giúp bạn kiểm soát và quản lý các bài viết của mình một cách tốt nhất, khi bạn truy cập vào sitemap, bạn có thể biết website của bạn có bao nhiêu bài viết, các danh mục đã bố trí hợp lý chưa.
Sitemap cũng là cách để bạn quản lý cấu trúc website, mà các SEOer Việt Nam thường dùng cấu trúc SILO để tạo Sitemap cho mình.
Cách tạo Sitemap cho website bằng thủ công
Tạo sitemap là 1 bước không thể thiếu khi bạn thiết kế website để sau này website của bạn làm SEO dễ dàng hơn.
Việc tạo sitemap thủ công không được thực sự khuyến khích cho những người không nắm rõ các thức hoạt động. Có thể tạo sitemap thủ công bằng những trang website cho phép hỗ trợ tạo online, mỗi lần bạn cập nhật bài viết mới bạn cầni tạo lại file sitemap mới và upload lên hosting.
Nếu theo hướng thủ công bạn có thể sử dụng một số công cụ như https://www.xml-sitemaps.com/, Google XML Sitemaps để tạo. Còn nếu bạn là Coder thì bạn nên lập trình để tạo sitemap tự động để nó được hoạt động trơn tru nhất, việc này sẽ không tốn nhiều thời gian.
Lưu ý: sau khi tạo cách thủ công bạn nên upload file này lên thư mục public_html của hosting và sau đó submit chúng với Google Search Console
Tạo sitemap bằng Plugin cho website WordPress
Nếu đang sử dụng website WordPress thì việc tạo sitemap rất dễ dàng bằng việc cài đặt plugin có sẵn và miễn phí
Plugin Yoast SEO
Tạo Sitemap với Yoast SEO khá đơn giản dùng bạn mới bắt đầu làm web hay đã có có kinh nghiệm thì Yoast SEO giúp bạn tạo sơ đồ một cách nhanh chóng và tự động. Để tạo được Sitemaps trên công cụ này có một số bước sau đây:
Bạn muốn tìm hiểu chi tiết hơn về Yoast SEO có thể đọc bài viết này: https://imta.edu.vn/yoast-seo-la-gi/
Bước 1: Bạn vào Plugin nằm ngay thanh menu của quản trị Web, sau đó bấm vào khung Search vào tìm Yoast SEO
Bước 2: Cài đặt và thực hiện tối ưu SEO cơ bản để đi vào bảng điều khiển của công cụ. Thực hiện các bước tối ưu cơ bản với Setup Wizard
Bước 3: Sau khi đi tới bảng điều khiển của công cụ rồi, bạn chọn SEO ->General -> Features, nếu nó chưa bật thì nhấn vào nút ON để Sitemap được tạo
Tới bước này bạn đã hoàn thành việc cài sitemap và trang để xem được bạn cần nhập như thế này http;//tên web của ban/sitemaps.xml. Để dễ hiểu hơn bạn có thể xem ví dụ sau: https://imta.edu.vn/sitemaps.xml
Rank Math
Rank Math cũng giống như Yoast SEO, công cụ này cung cấp rất nhiều tình năng để giúp bạn làm chiến lược SEO cho web, ngoài ra Rank Math cũng có chức năng tạo Sitemaps giúp quản lý nội dung một cách thuận tiện hơn. Để có thể tạo được sơ đồ web có một số bước bạn cần thực hiện sau đây:
Bước 1: Nếu bạn chưa có công cụ này hãy vào phần Plugin tìm và nhấn vào ô Search để kiếm Rank Math.
Bước 2: Cài đặt công cụ, Active và tiến hành dung Setup Wizard. Sau khi cài đặt những bước cơ bản thì ở bước cuối Setup Wizard bạn sẽ nhìn thấy Sitemaps và bật nó lên cho phép công cụ tạo Sitemaps cho từng mục khác nhau
Bước 3: Sau khi tạo xong những cài đặt cơ bản với Setup Wizard, bạn vào Sitemaps Setting nhấn mục general settings > search console. Một lưu ý nhỏ là khi bạn đã cài Yoast SEO rồi, thì dữ liệu sẽ được chuyển qua công cụ này, nên tới bước này cơ bản đã hoàn thành
Bước 4: Nhấn vào ô get authorization để lấy mã xác minh từ Search Console, sau đó dán mã vào bên trên get authorization và nhấn authorize để xác nhận.
Ngay chỗ Search Console Profile bạn nhấn vào nút mũi tên và chọn trang web của bạn, sau khi xong hết những bước trên bạn nhấn save changes để hoàn thành.
Cách submit Sitemap lên Google Search Console
Để có thể khai báo Sitemaps trên Google Search Console bạn cần thực hiện một số bước sau đây:
Bước 1: Truy cập vào tài khoản mà bạn đã có xác minh chủ sở hữu với tên miền web của bạn thông qua những đoạn mã được cài vào phần heading của trang.
Bước 2: Bạn nhấn vào Sitemap nhập URL sẽ dẫn về sơ đồ web của bạn (thường có đuôi là sitemap.xml) và bấm Submit để gửi đi
Bước 3: Sau khi nhấn Submit, bạn sẽ thấy những trang đã bao gồm cả trạng thái gửi và sau đó con Bots sẽ bắt đầu khai thác dữ liệu trang web của bạn dựa vào sơ đồ bạn đã gửi.
Nhưng bạn vẫn nên lưu ý rằng đôi khi bạn bấm Submit thành công vẫn sẽ xảy ra lỗi, nếu xảy ra lỗi trong quá trình submit thì Search Console sẽ thông báo trang lỗi để bạn có thể sửa và khai báo trang đó lại.
Kết luận
Sitemaps là một công cụ hữu ích cho việc làm SEO, nó giúp cho các công cụ tìm kiếm có thể tìm thấy trang web của bạn. Và tạo sơ đồ trang web cũng không khó, tùy theo cách mà bạn muốn tạo có thể dùng tự động để tạo sơ đồ hoặc làm bằng tay việc này sẽ hơi tốn thời gian. Nhưng tóm lại việc tạo Sitemaps không khó, nhưng khi tạo xong bạn vẫn cần phải chăm sóc Sitemaps để trang web của bạn được tối ưu hóa tốt nhất.
Cách làm SEO là bạn cần phải tăng cường việc viết bài, Onpage tốt thì Sitemap mới có thể nhiều bài hơn và lúc đó website sẽ được duyệt nhanh hơn.
Cảm ơn bạn đã đọc bài viết tại IMTA
