Tháp nhu cầu Maslow là gì? Ví dụ về tháp nhu cầu Maslow

Tháp nhu cầu Maslow là một mô hình tâm lý nổi tiếng về sự phân cấp nhu cầu của con người theo từng cấp bậc khác nhau. Trong Marketing, tháp nhu cầu Maslow giúp doanh nghiệp xác định được tâm lý của khách hàng để xây dựng và đưa ra được những chiến dịch Marketing phù hợp.

Trong bài viết này, cùng IMTA tìm hiểu tháp nhu cầu Maslow là gì? Tháp nhu cầu Maslow được ứng dụng như thế nào trong Marketing từ những ví dụ cụ thể, để bạn có thể hình dung rõ hơn và ứng dụng được vào dự án thực tế của mình.

Những nội dung chính bạn cần chú ý trong bài này:

• Tháp nhu cầu Maslow là gì?
• Tháp nhu cầu Maslow có bao nhiêu cấp bậc
• Tháp nhu cầu Maslow mở rộng
• Vai trò tháp nhu cầu của Maslow trong marketing là gì?
• Ưu và nhược điểm của tháp nhu cầu Maslow
• Những lưu ý cần nhớ khi sử dụng mô hình Maslow

1. Tháp nhu cầu Maslow là gì?

Tháp nhu cầu Maslow là một mô hình mô tả các cấp độ nhu cầu của con người theo thứ tự từ thấp đến cao để phản ánh động lực thúc đẩy hành vi của con người trong cuộc sống, được phát triển bởi nhà tâm lý học Abraham Maslow vào năm 1943.

Tháp nhu cầu Maslow tiếng anh là Maslow’s hierarchy of Needs. Theo tháp nhu cầu của Maslow thì con người có 5 cấp bậc nhu cầu, được xếp theo hình kim tự tháp bao gồm:

• Nhu cầu sinh lý (Physiological Needs)
• Nhu cầu an toàn (Safety Needs)
• Nhu cầu tình yêu/sự gắn bó (Love/Belonging Needs)
• Nhu cầu được tôn trọng (Esteem Needs)
• Nhu cầu thể hiện bản thân (Self – Actualization Needs).

Trước đây thì mô hình này chỉ được ứng dụng trong tâm lý học, nhưng hiện nay thì lại được ứng dụng rất rộng rãi và phổ biến trong các lĩnh vực đặc biệt là Marketing Online.

2. Các cấp bậc trong tháp nhu cầu Maslow

Theo Abraham Maslow, tháp nhu cầu Maslow được chia thành 5 cấp bậc được sắp xếp theo thứ tự từ thấp lên cao theo từng cấp bậc hình kim tự tháp, nhằm đại diện cho những nhu cầu cơ bản nhất đến những nhu cầu cao cấp nhất của con người.

Cấp bậc 1: Nhu cầu sinh lý (Physiological Needs)

Nhu cầu sinh lý trong tháp nhu cầu của Maslow là những nhu cầu cần thiết để con người sống, tồn tại và duy trì sự sống như: đồ ăn, thức uống, không khí, giấc ngủ,…

Ví dụ nhu cầu sinh lý:

• Nhu cầu ăn uống giúp con người duy trì hoạt động mỗi ngày.
• Nhu cầu giấc ngủ giúp con người phục hồi được năng lượng và tinh thần sau một ngày dài hoạt động.

Tầng 1 nhu cầu sinh lý được xem là quan trọng nhất vì nếu con người không được đáp ứng nhu cầu sinh lý, thì sẽ không thể phát triển đến các cấp bậc tiếp theo trong tháp nhu cầu.

Cấp bậc 2: Nhu cầu an toàn (Safety Needs)

Nhu cầu an toàn là tầng thứ 2 sau khi nhu cầu sinh lý đã được đáp ứng và con người bắt đầu tìm kiếm sự an toàn, ổn định về sức khỏe, an ninh, thể chất, tinh thần…

Ví dụ về nhu cầu an toàn:

• Nhu cầu về sức khỏe giúp con người quan tâm đến các biện pháp phòng ngừa bệnh tật, xây dựng lối sống lành mạnh hơn.
• Nhu cầu về an ninh giúp con người bảo vệ bản thân khỏi các mối đe dọa về trộm cắp, tội phạm,…

Những nhu cầu an toàn thể hiện mong muốn của con người đang muốn được bảo vệ khỏi những nguy hiểm trong cuộc sống. Khi nhu cầu an toàn của con người được đáp ứng thì họ mới có thể nghĩ đến và phát triển đến những nhu cầu cao hơn.

Cấp bậc 3: Nhu cầu tình yêu và sự gắn bó (Love and Belonging Needs)

Khi đã có được sự an toàn, con người sẽ khao khát có thêm các mối quan hệ như người yêu, bạn bè, gia đình,… Đây cũng chính là nhu cầu tình yêu và sự gắn bó ở cấp bậc tầng thứ 3 trong tháp nhu cầu Maslow.

Ví dụ về nhu cầu tình yêu và sự gắn bó:

• Nhu cầu tình yêu khiến con người mong muốn tìm được một mối quan hệ tình cảm lâu dài, bền vững và đôi bên cùng thấu hiểu, chia sẻ với nhau.
• Nhu cầu về bạn bè thúc đẩy con người phải ngoại giao, tìm kiếm nhiều mối quan hệ bạn bè xã hội để giúp đỡ nhau trong công việc và cuộc sống.

Cấp bậc 4: Nhu cầu được tôn trọng (Esteem Needs)

Khi đã có được các mối quan hệ xã hội (nhu cầu tình yêu và sự gắn bó) đã được đáp ứng thì con người sẽ xuất hiện nhu cầu được tôn trọng, công nhận và cố gắng nỗ lực hết mình để khẳng định giá trị của bản thân với mọi người.

Ví dụ nhu cầu được tôn trọng: Nhu cầu được người khác tôn trọng khiến con người muốn nhận được những lời khen, đánh giá tích cực từ mọi người trong cuộc sống, công việc.

Cấp bậc 5: Nhu cầu thể hiện bản thân (Self – Actualization Needs)

Nhu cầu thể hiện bản thân là cấp bậc tầng cao nhất trong tháp nhu cầu của Maslow. Khi con người đã đạt được hết 4 nhu cầu của các cấp bậc trước đó, thì đây là lúc họ muốn phát triển, thể hiện bản thân.

Ví dụ: Nhu cầu thể hiện bản thân thúc đẩy con người phải học tập, hỏi hỏi và rèn luyện không ngừng để hoàn thiện bản thân hơn nữa.

Khi đã ở cấp bậc thứ 5 tháp nhu cầu thì gần như con người sẽ không còn bị bất cứ nhu cầu nào khác chi phối nữa. Thay vào đó, họ chỉ tập trung vào việc thể hoàn thiện bản thân và mang lại giá trị cho cuộc sống.

3. Tháp nhu cầu Maslow mở rộng

Tháp nhu cầu Maslow mở rộng là tháp nhu cầu được phát triển từ 5 bậc lên thành tháp nhu cầu Maslow 8 bậc, để phản ánh rõ hơn về nhu cầu của con người trong xã hội hiện đại.

Tháp nhu cầu Maslow 8 bậc bao gồm:

1. Nhu cầu sinh lý (Physiological Needs) là những nhu cầu cơ bản của con người, bao gồm ăn, uống, ngủ, nghỉ,…
2. Nhu cầu an toàn (Safety Needs) là nhu cầu khi con người cần tìm đến sự an toàn về sức khỏe, tài chính, cuộc sống,…
3. Nhu cầu tình yêu và sự gắn bó (Love and Belonging Needs) là nhu cầu tìm kiếm các mối quan hệ bạn bè, tình yêu, các mối quan hệ khác trong xã hội,…
4. Nhu cầu được tôn trọng (Esteem Needs) là khi con người muốn nhận được sự tôn trọng từ người khác và công nhận giá trọ của bản thân mình.
5. Nhu cầu thể hiện bản thân (Self – Actualization Needs) là nhu cầu phát triển các tiềm năng, đam mê của bản thân,…
6. Nhu cầu nhận thức (Cognitive) là nhu cầu mà khi con người muốn học hỏi, khám phá, tìm hiểu thêm các kiến thức mới,…
7. Nhu cầu thẩm mỹ (Aesthetic) là nhu cầu tìm kiếm các đẹp về cuộc sống, nghệ thuật,… theo thẩm mỹ của cá nhân.
8. Nhu cầu về tự tôn bản ngã (Self – Transcendence) là cấp bậc cao nhất trong tháp nhu cầu Maslow mở rộng. Ở cấp bậc này, con người hướng đến việc phát triển bản thân, vượt qua cái tôi cá nhân để đóng góp giá trị cho cộng đồng hoặc theo đuổi một ý nghĩa tâm linh sâu sắc hơn.

4. Vai trò của tháp nhu cầu Maslow trong Marketing

Tháp nhu cầu Maslow trong Marketing là một công cụ quan trọng giúp doanh nghiệp hiểu rõ được hành vi mua hàng của khách hàng và từ đó đưa ra được những chiến lược Marketing phù hợp với từng cấp bậc tháp nhu cầu của Maslow.

Từ đây có thể thấy, tháp nhu cầu Maslow có vai trò rất quan trọng trong Marketing:

• Hiểu rõ khách hàng mục tiêu: Tháp nhu cầu của Maslow giúp doanh nghiệp xác định và phân khúc được đối tượng khách hàng mục tiêu dựa trên nhu cầu của họ.

Ví dụ: Khách hàng có nhu cầu sinh lý thì ưu tiên và quan tâm đến các sản phẩm như đồ ăn, đồ uống,.. hơn.

• Xây dựng thông điệp Marketing phù hợp: Khi doanh nghiệp hiểu rõ được nhu cầu của khách hàng thì sẽ có thể tạo ra được những thông điệp truyền thông, nội dung đánh trúng vào tâm lý của đối tượng khách hàng mục tiêu và điều chỉnh thông điệp Marketing sao cho phù hợp với từng cấp bậc nhu cầu của khách hàng.

Ví dụ: Khi học viên tham gia Khóa học Digital Marketing của IMTA sẽ được đảm bảo chương trình thực hành 80% và 20% lí thuyết để áp dụng vào các chiến lược quảng cáo đa kênh. Nhằm đáp ứng nhu cầu an toàn, IMTA đưa ra lộ trình học tập cụ thể, thực tế sẽ giúp học viên có thể áp dụng vào công việc hoặc dự án của mình.

• Xây dựng chiến lược định vị sản phẩm phù hợp: Tháp nhu cầu Maslow 5 tầng hoặc tháp nhu cầu Maslow 8 bậc sẽ giúp doanh nghiệp có thể phát triển và định vị sản phẩm theo nhu cầu của khách hàng ở từng bậc, để từ đó phát triển chu kỳ sống của sản phẩm.
• Xây dựng chiến lược Marketing hiệu quả: Một doanh nghiệp xác định đúng được chân dung khách hàng mục tiêu và nắm rõ được nhu cầu của khách hàng thì sẽ có thể đưa ra được các chiến lược Marketing hiệu quả, tạo ra được sự kết nối giữa doanh nghiệp với khách hàng và tăng tỷ lệ chuyển đổi.

5. Ưu điểm và nhược điểm của tháp nhu cầu Maslow

Ưu điểm của tháp nhu cầu Maslow trong Marketing

• Đơn giản, trực quan và dễ hiểu: Tháp nhu cầu của Maslow được phân thành từng cấp bậc theo hình kim tự tháp, giúp doanh nghiệp có thể dễ dàng hiểu và áp dụng vào chiến dịch Marketing hoặc các ngành nghề khác.
• Phân tích được hành vi của người tiêu dùng: Từng cấp bậc của tháp nhu cầu Maslow là từng nhu cầu của con người, vì vậy ứng dụng mô hình tháp nhu cầu Maslow sẽ giúp doanh nghiệp hiểu được hành vi của người tiêu dùng và biết được tại sao họ lại có hành động như vậy.
• Xây dựng chiến lược marketing, phát triển sản phẩm hiệu quả: Doanh nghiệp có thể phân loại khách hàng theo từng cấp bậc của tháp nhu cầu Maslow, từ đo đưa ra các kế hoạch marketing sản phẩm sao cho phù hợp để đáp ứng nhu cầu của khách hàng.

Nhược điểm tháp nhu cầu của Maslow trong Marketing

• Thiếu sự linh hoạt: Nhu cầu và hành vi của con người luôn thay đổi liên tục, chính vì vậy mô hình Maslow chỉ mang tính tổng quan về nhu cầu của con người mà không có sự linh hoạt giữa các nhu cầu hoặc khi hành vi của khách hàng thay đổi.
• Tháp nhu cầu Maslow chỉ mang tính tương đối: Trong mô hình kim tự tháp của Maslow, nhu cầu của con người được sắp xếp từ thấp lên cao. Tuy nhiên trong thực tế thì đôi khi nhu cầu của con người có thể thay đổi từ cao xuống thấp để phù hợp với điều kiện và hoàn cảnh của bản thân.

6. Ví dụ về tháp nhu cầu Maslow trong Marketing

Trong Marketing, doanh nghiệp có thể áp dụng tháp nhu cầu Maslow để xây dựng tâm lý khách hàng và đưa ra được chiến lược Marketing, chiến lược thâm nhập thị trường phù hợp với hành vi của khách hàng, bằng cách xác định xem khách hàng của mình đang nằm ở tầng nhu cầu nào.

• Nhu cầu sinh lý: Các doanh nghiệp ngành thực phẩm, đồ uống, sản phẩm hàng tiêu dùng nhanh (FMCG) sẽ tập trung nhấn mạnh, đưa ra các lợi ích về đồ ăn, nước uống, sự tiện lợi của sản phẩm kết hợp với những hình ảnh nổi bật để thu hút sự chú ý của khách hàng.

Ví dụ thực tế như: Thương hiệu sữa Vinamilk nhắm đến nhu cầu sinh lý của khách hàng bằng cách nhấn mạnh vào lợi ích dinh dưỡng của sữa đối với sức khỏe của người tiêu dùng.

• Nhu cầu an toàn: Doanh nghiệp như công ty bảo hiểm, ngân hàng,… sẽ tập trung vào đáp ứng nhu cầu an toàn của khách hàng bằng cách đưa ra các chiến lược Marketing nhấn mạnh vào các chính sách, quyền lợi, cam kết về sản phẩm để giúp khách hàng cảm thấy an toàn hơn khi lựa chọn sản phẩm/ dịch vụ của doanh nghiệp.

Ví dụ thực tế: Công ty bảo hiểm nhân thọ Chubb Việt Nam đưa ra chiến dịch truyền thông “Vì bạn là cả thế giới”, đã giúp doanh nghiệp khẳng định được giá trị cốt lõi của mình “Bảo hiểm là bảo vệ” và giúp khách hàng cảm thấy yên tâm, tin tưởng khi lựa chọn Chubb Việt Nam.

• Nhu cầu xã hội: Các doanh nghiệp thời trang, mỹ phẩm,.. sẽ tập trung vào sự kết nối giữa doanh nghiệp với nhiều khách hàng tiềm năng trên thị trường. Bằng cách xây dựng hình ảnh thương hiệu gần gũi trên các nền tảng mạng xã hội, thường xuyên tổ chức các hoạt động tương tác như Livestream để tạo được sự kết nối và thu hút đến khách hàng.

Ví dụ thực tế: Thương hiệu Dove cùng với chiến dịch “Real Beauty” đã truyền tải được thông điệp yêu thương, hình ảnh thương hiệu và khách hàng gần gũi thực tế và đã thành công tạo sự kết nối đồng cảm với khách hàng trong chiến dịch Marketing này.

• Nhu cầu được tôn trọng: Những thương hiệu thời trang cao cấp, xe hơi, đồ công nghệ,.. thì sẽ thường tập trung đến nhu cầu được tôn trọng và thể hiển bản thân của khách hàng. Trong marketing, để đáp ứng được nhu cầu này của khách hàng (Buyer persona) thì doanh nghiệp cần phải định được thương hiệu ở một phân khúc khách hàng cao cấp hơn.

Ví dụ thực tế: Các thương hiệu xe hơi sang trọng như Mercedes – Benz, BMW thì sẽ tập trung vào các dòng xe cao cấp, sang trọng để khách hàng có thể thỏa mãn được nhu khẳng định đẳng cấp và được tôn trọng của mình.

• Nhu cầu thể hiện bản thân: Các doanh nghiệp trong lĩnh vực giáo dục, thể thao,… thì sẽ thường tập trung vào những đối tượng khách hàng muốn phát triển bản thân bằng cách xây dựng các câu chuyện thương hiệu truyền cảm hứng (Brand Story), tạo ra những nội dung truyền động lực học tập, phát triển để thu hút khách hàng.

Ví dụ thực tế: Thương hiệu Nike với slogan “Just Do It” khuyến khích mọi người vượt qua giới hạn của bản thân.

7. Những lưu ý cần nhớ khi sử dụng mô hình Maslow

Mô hình Maslow được sử dụng rất phổ biến trong Marketing và các lĩnh vực khác, tuy nhiên khi ứng dụng mô hình này thì cũng có một số những lưu ý cần nhớ khi sử dụng mô hình tháp nhu cầu Maslow:

• Không phải lúc nào nhu cầu của con người cũng theo thứ tự trong tháp nhu cầu của Maslow: Trong mô hình tháp nhu cầu Maslow thì các cấp bậc chỉ thể hiện được khái quát nhu cầu của con người. Nhưng trên thực tế thì nhu cầu có con người luôn thay đổi linh hoạt, bởi đôi khi họ sẽ bỏ qua một số nhu cầu để đạt được nhu cầu khác cao hơn.
• Sự khác biệt giữa khách hàng cá nhân và nhóm khách hàng: Mỗi đối tượng khách hàng sẽ có những sở thích, hành vi khác nhau tùy thuộc vào độ tuổi, nghề nghiệp, thu nhập, tính cách,…. của họ.
• Ảnh hưởng của xã hội, môi trường công nghệ: Khi hoàn cảnh kinh tế, xã hội thay đổi thì nhu cầu của con người cũng sẽ thay để phù hợp với sự phát triển của cuộc sống.
• Cần nghiên cứu kỹ hành vi, nhu cầu của khách hàng: Không nên chỉ áp dụng tháp nhu cầu Maslow một cách cố định, rập khuôn. Cần phải áp dụng thêm các cuộc nghiên cứu, khảo sát hành vi của khách hàng để có thể xác định đúng được nhu cầu của khách hàng và đưa ra chiến lược phù hợp.

8. Những câu hỏi thường gặp về tháp nhu cầu Maslow

9. Tổng kết

Tháp nhu cầu Maslow là một mô hình kim tự tháp hữu ích giúp doanh nghiệp có thể hiểu rõ được hành vi của người tiêu dùng, để có thể đưa ra được các chiến lược Marketing và kế hoạch phát triển sản phẩm phù hợp.

Hy vọng qua bài viết này của IMTA đã giúp bạn hiểu rõ hơn về tháp nhu cầu Maslow, cũng như qua ví dụ thực tế về tháp nhu cầu Maslow trong marketing để bạn có thể áp dụng được trong quy trình lên kế hoạch phát triển doanh nghiệp của mình.